Kao plod istraživačkog rada asistenata Nevladine organizacije “Spona”, tekst “Za pet školskih generacija, u Beranama 1.000 učenika manje” je objavljen u Elektronskim novinama “Espona” 19. avgusta 2013. godine.

Za samo pet godina u beranskim školama je manje 1.055 učenika, a tendencija pada njihovog broja se nastavlja. Naime, toliko je učenika manje u osnovnim i srednjim školama u tom gradu bilo u školskoj 2011/12.godini, nego pet godina ranije, odnosno u školskoj 2007/08. godini.

Da je bijela kuga, „pojava 21.vijeka“, već dvije decenije prisutna nas jeveru Crne Gore i nije neka novost, a koliki je demografski pad govore uporedni podaci o broju učenika u Beranama, inače drugom po veličini gradu na sjeveru države (nakon Bijelog Polja) i jednoj od rijetkih crnogorskih opština gdje je prirodni priraštaj, makar i minimalno, pozitivan.

Naime, prema podacima „Espona“, u periodu 2007- 2012.godine, na području beranske opštine zabilježen je pad broja učenika u osnovnim školama za 795 đaka, dok je u četiri srednje škole, za isti period, broj učenika manji za 260 đaka.

Što je još tragičnije, pad broja đaka u pomenutom periodu nije evidentiran samo na seoskom području, gdje je bitka za bolju demografsku sliku, izgleda, već izgubljena, već je, u odnosu na period od pet godina, manji broj učenika upisan i u tri osnovne gradske škole.

Tako je u školskoj 2007/08.godini, u osnovnim školama na području Berana bilo upisano, ukupno, 4.848 đaka, da bi 2011/12.godine u istom uzrastu škole pohađalo 4.053-oje djece, ili njih 795 manje.

Pad je bio evidentiran i u tri osnvone škole: „Vuk Karadžić“, gdje je sa 1.353 učenika (2007/08), broj pao na 1.286, ili 67 đaka manje, u „Radomir Mitrović„ je u istom peridou bilo 143 učenika manje (1217-1074), dok je najmanji pad bio u Osnovnoj školi „Vukašin Radunović“, u kojoj je 2007/08. godine učilo 776 učenika, a 2011/12. u školskim klupama je bilo njih 760.

Stanje nije mnogo bolje ni u četiri srednje škole u tom gradu, gdje je u školskoj 2011/12. godini bilo 260 učenika manje, nego tokom 2007/08.godine.

Dok je školske 2011/12.godine broj učenika u beranskim srednjim školama iznosio 2.549, pet godina ranije u istim je bilo 2.809. upisanih đaka, što predstavlja pad od njih 260, ili, samo u srednjim školama, skoro 10 odsto manje je djece nego što je to bilo tokom školske 2007/08.godine.

Kada se pomenutim podacima doda i onaj sa Popisa stanovništva iz 2011. godine  o prosječnoj starosti stanovništva Berana (38 godina), onda postaje jasno da je tek sada stigla na naplatu „demografska kazna“ za ubrzano iseljavanje stanovništva sa pomenutog područja tokom devedesetih godina prošlog vijeka.

Ono što je još teže, jeste da su zvanični statistički podaci takvi da pokazuju da će, ukoliko se hitno ne preduzme nešto, bijela kuga u narednim godinama biti sve prisutnija.

                                                                                             Anđela Suvajac

Broj učenika po srednjim školama

U periodu školska 2007/08 - 2011/12. godina, broj učenika srednjih škola je varirao, pa su dvije imale povećan broj đaka, a dvije su smanjile, ali je, ukupno, broj učenika po generacijama pao za 260.
Gimnazija „Panto Mališić“ je sa 487 upisanih (2007/08) narasla na 611 (2011/12. godine), a u uporednom periodu pozitivna je bila i Srednja stručna škola, u kojoj je školske 2007/08. godine učilo 492 učenika, da bi prošle godine u njenim klupama bilo 494 učenika.
Pad broja učenika, i to drastičan, zabilježili su Srednja medicinska škola „ Dr Branko Zogović“, u kojoj je 2007/08. godine učilo 914 đaka, a 2011/12. godine 684 (230 manje), kao i Školski centar „Vukadin Vukadinović“, u kojem je 2011/12. godine učilo 760 učenika (156 manje u odnosu na period od pet godina ranije kada je ta škola brojala 916 đaka).
Samo u jednoj osnovnoj školi povećan broj učenika.
Izuzimajući Osnovnu školu „25 maj“ u Donjoj Vrbici, gdje je 2011/12. godine školu pohađao jedan učenik više nego pet godina ranije (2007/08. – 96 učenika, 2011/12.- 97) sve osnovne škole na području beranske opštine zabilježile su pad broja đaka.
Pored 226.učenika manje u gradskim osnovnim školama: „Vuk Karadžić“, „Radomir Mitrović“ i „Vukašin Radunović“, u istom periodu pad je evidentiran i u školama: „Polica“ (148- 110), D.Ržanica (165- 111),  Lubnice (55- 51), „Mehmet Adrović“- Petnjica (247- 212), Tucanje (83- 68), Trpezi (164- 111), „Vladislav- Vlajko Korać“ u Štitarima (52- 40), „Vukajlo Kukalj“ - Šekular (43-22), Savin Bor (119- 110).